Rondetafelgesprek

Vereniging

En uit hun antwoord blijkt direct hoe breed het begrip ‘vereniging’ is. Dat ligt ook verborgen in de betekenis van het woord: het samenkomen en samenwerken van mensen om een bepaald doel te bereiken. Zo heb je volleybalverenigingen, studentenverenigingen, zangverenigingen, dorpsverenigingen, schaakverenigingen, Oranjeverenigingen, erfgoedverenigingen, verenigingen van eigenaren, et cetera, et cetera.

Eigen waarde

Stan Jasperse is lid van de ondernemersvereniging. ‘Die van Wolphaartsdijk en Oud- Sabbinge welteverstaan. En vergis je niet, die is bijna net zo groot als die van Goes.’ Voor een lidmaatschap van een andere vereniging zegt Stan door zijn fulltime werk voor het familiebedrijf geen tijd te hebben. Yannick de Potter is lid en penningmeester van de wijkvereniging Goes-West. ‘De vrijwilligers van verenigingen dragen enorm bij aan een sterke samenleving, het verenigingsleven is dan ook een van de belangrijkste pijlers van de gemeente. Het zorgt voor levendigheid en samenhorigheid.’ ‘En het maakt niet uit welke vereniging’, vult Stan aan. ‘Sportverenigingen, met voetbal voorop, zijn wel de bekendste, maar elke vereniging heeft zijn eigen waarde voor de maatschappij.’

Hengelsport

Tijdens een bezoek aan de Eerste Goese Hengelsport Vereniging (EGHV) hoorde Yannick dat dit de grootste vereniging in de gemeente is; meer dan duizend leden en ruim 75 jaar. Stan ziet ze zitten aan het Veerse Meer als de hengelsportvereniging een witviswedstrijd organiseert. ‘Een lange sliert mensen van alle leeftijden. De vereniging is blijkbaar heel actief in het aantrekken van leden. En behalve de hengelaars komen ook gezinsleden mee.’ Verenigingen omvatten vrijwel altijd meer dan alleen de leden; familie en vrienden komen naar wedstrijden en uitvoeringen kijken en verlenen hand- en spandiensten. Voor de sociale samenhang in een stad, dorp of wijk zijn zij dan ook onmisbaar. Vaak geven zij bovendien als vanzelf bepaalde normen en waarden mee die misschien niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn. Binnen de vereniging kijken mensen naar elkaar om, het is ook een sociaal netwerk voor de leden en daarmee een manier om eenzaamheid
tegen te gaan.

Ogen en oren

Verenigingen zijn bovendien de ogen en oren van de gemeente. Stan: ‘Dorps- en wijkverenigingen kennen hun werkgebied vaak beter dan de gemeente. Sportverenigingen kennen hun jeugdleden en weten vaak wat er speelt. Maak gebruik van die kennis, luister naar ze en laat hen makkelijker initiatieven van onderen af indienen. Versterk en verbreed hun inzet.’ Dat laatste vindt Yannick ook zeer relevant. ‘Neem de hangjeugd die sinds corona prominenter aanwezig is met allerlei soorten van intimidatie en zelfs steekincidenten. Als je de verenigingen versterkt en verbreedt, kun je bijvoorbeeld ontmoetingsplekken inrichten die voor hen aantrekkelijk zijn.’

Vergunningverlening

Beide mannen hebben nog meer ideeën hoe de gemeente verenigingen kan ondersteunen en versterken. ‘De vergunningverlening mag makkelijker’, draagt Stan aan. ‘Die procedures zijn niet altijd even duidelijk en behoorlijk ingewikkeld, die kunnen laagdrempeliger. Maak bijvoorbeeld onderscheid in het soort evenement en timmer niet alles helemaal dicht. Waardeer de spontaniteit van een idee en denk mee als zo’n idee niet direct binnen de regelgeving valt.’ Hij noemt het initiatief van twee mensen om een kleinschalig oogstfeest in Oud- Sabbinge waar honderd man werd verwacht. ‘Er kwamen zo’n 1.500 mensen. Als je dit in 2023 wilt herhalen, ga je opeens over veiligheid, vergunningen en afzettingen praten. Of de initiatiefnemers daar zin in hebben, is maar de vraag. Tegelijkertijd begrijp ik ook dat enige sturing wel nodig is.’

Activiteitenbudget

Yannick vindt het belangrijk dat er meer vanuit de verenigingen en vrijwilligers wordt gedacht. ‘Daarmee toon je de waardering. Als penningmeester weet ik hoe lastig het aanvragen van subsidies is, die procedure mag wel toegankelijker worden. We zijn vrijwilligers, geen professionals.’ Wijkverenigingen kunnen jaarlijks een activiteitenbudget aanvragen. De ervaring van Yannick is dat elke euro zich dubbel en dwars terugverdient. ‘Denk alleen al aan de inzet van vrijwilligers in de wijk. De sociale samenhang die een actieve wijk of dorpsvereniging weet te bewerkstellingen, is onbetaalbaar. Niet alles is in geld uit te drukken. We mogen als gemeente onze zegeningen tellen dat zoveel vrijwilligers zich inzetten.’ Stan: ‘Wat mij betreft hoeft niet elke vereniging zomaar subsidie te krijgen. Vraag eerst naar ideeën en koppel daar subsidie aan. De actieve verenigingen kunnen dat prima aan en andere worden geprikkeld om creatiever te worden.’

Vast aanspreekpunt

Er ontstaat een gesprek over transparantie. Hoe verantwoord je als vereniging de subsidie? Hoeveel reservering voor uitgaven in de toekomst is proportioneel om toch subsidie te krijgen? Het vervangen van een tribune of verduurzamen van een clubhuis vraagt om een heel andere reserve dan een nieuw biljartlaken, om maar wat te noemen. ‘Geef verenigingen een vast aanspreekpunt bij de gemeente waar zij hun vragen kunnen stellen’, stelt Yannick voor. ‘Daarmee kun je ze al ondersteunen.’

Energierekening

Verduurzaming is met de huidige energieprijzen alleen maar belangrijker geworden. Nu steeds meer energiecontracten aflopen, komen verenigingen in problemen. Beide politici vinden dat verenigingen eerst zelf aan een oplossing moeten werken, onder meer door te kijken of en hoe de eigen inkomsten kunnen worden verhoogd en door fondsen aan te schrijven. Maar de nood is hoog. ‘Al jaren geef ik aan dat je beter isolatiemateriaal en zonnepanelen kunt geven dan geld om tekorten op te heffen’, stelt Stan. ‘Die energierekening komt maandelijks terug, dus de oplossing moet structureel zijn. Met deze energieprijzen is het voor elke vereniging moeilijk.’ ‘Vaak gaat het om gemeentelijk vastgoed’, weet Yannick. ‘De gemeente is bezig met verduurzaming, misschien dat verenigingsgebouwen voorrang kunnen krijgen. Maar we moeten ook oog hebben voor de acute nood. Mede naar aanleiding van vragen die ik in de gemeenteraad stelde, inventariseert de gemeente of, en zo ja welke financiële steun er nodig is.’

Samenspel, jaargang 53, oktober 2022