Reis door de tijd

Rond het jaar 1000 was Goes een nederzetting met zo’n 40 inwoners. Goes heette toen nog Korte Gos. Deze nederzetting groeide uit tot het bruisende Goes van nu met 40.000 inwoners. We nemen je mee op een tijdreis: van 976 tot 2024. Wanneer kreeg Goes stadsrechten? Hoe kwam de Goese gans in het stadswapen terecht?

976 - De eerste nederzetting

Ruim 40 inwoners 

We kennen niemand bij naam, maar er wonen in de tiende eeuw al tientallen mensen op de plek van het latere Goes. Hun nederzetting heet Korte Gos. Ze leven van turfwinning en het houden van schapen. In 976 grijpt de familie Van Schenge de macht. Zij maken van Goes het centrum van hun territorium, met het restant van de kreek de Korte Gos als haven.

1405 - Stadsrechten

1000-1200 inwoners

In 1405 verklaart graaf Willem VI van Beieren Goes tot stad. Aan de Grote Markt verrijst het stadhuis. In 1472 koopt Goes een strook grond van Kloetinge. In één klap stijgt het inwonertal met 150 personen. In de vijftiende eeuw verschijnt ook de Goese gans in het wapen van de stad. Het verhaal gaat dat de gans in beeld komt omdat de Engelsen - waarmee we zakendoen - ‘Goes’ niet kunnen uitspreken. Zij maken er ‘goose’ van, het Engelse woord voor gans.

1557 - Zout en Spanjaarden

1700 inwoners

Voor zover bekend is in 1557 voor het eerst het aantal inwoners van Goes geteld. In de stad wonen dan 1700 mensen. Goes groeit uit tot het grootste productiecentrum van zout in de Nederlanden. Honderden mannen, vrouwen en kinderen doen in de haven het zware en vuile werk. In deze rijke tijd voltooit Goes de Grote Kerk, gewijd aan Maria Magdalena. Maar de welvaart kent een keerzijde: sociale onrust, godsdienststrijd, overstromingen, voedselschaarste en onderdrukking door de Spaanse overheid monden uit in De Opstand. Als de Spanjaarden in 1576 vertrekken, begint voor de inwoners een lange periode van wederopbouw.

1700 - Havenstad en stenen straten

3500 inwoners

Goes is een echte havenstad. Schepen brengen en halen tonnen aan goederen. Samen met de Bevelandse dorpen begint Goes met de aanleg van stenen straten over het hele eiland. Dorpsbewoners kunnen zo gemakkelijk naar de bekende weekmarkt op dinsdag. Deze markt trekt als een magneet kooplieden uit de regio en daarbuiten. Na 1750 kunnen grote schepen Goes niet meer bereiken. De route naar de Oosterschelde slibt dicht. Uiteindelijk leidt dit tot de inpoldering van de Wilhelminapolder in 1809.

1860 - Eerste uitbreiding

5400 inwoners

Steeds meer mensen uit de dorpen verhuizen naar Goes. Afgezien van de middeleeuwse Voorstad, is de eerste uitbreiding buiten de stadsgracht de Van de Spiegelstraat. De aanleg van de spoorlijn in 1868 betekent een belangrijke modernisering. Met de komst van de Hogere Burgerschool (HBS) in 1866 start de ontwikkeling van Goes tot onderwijscentrum. Na de Eerste Wereldoorlog groeit de wijk Goes-West. Daarna ontstaan ook aan de oostzijde van de stad nieuwe wijken. Het inwonersaantal verdubbelt tussen 1860 en 1940.

1941 - Sprong over het spoor

10.000 inwoners

Door gebrek aan materiaal en een onzekere toekomst komt er tijdens de Tweede Wereldoorlog niets van een verdere uitbreiding. Maar meteen na de oorlog neemt Goes de sprong over het spoor. Op de weidegronden van De Poel groeit Goes-Zuid. De drie ‘torenflats’ geven de wijk een stedelijke allure. Culturele instellingen zoals de bibliotheek, het museum, muziekverenigingen, de bioscoop en theaters zorgen voor vermaak. Daar komt in de jaren zestig de televisie bij, waarvoor in de Goese Polder een kolossale zendmast verrijst. In dit landbouwgebied wordt ook de woonwijk Goese Polder gebouwd. Een kwart eeuw na de oorlog telt Goes bijna 18.000 inwoners.

1900 - Dorpen en stad vormen één gemeente

26.000 inwoners

Door de gemeentelijke herindeling groeit Goes ineens met bijna 8000 inwoners. Kattendijke, Kloetinge, ’s-Heer Arendskerke, Eindewege, ’s- Heer Hendrikskinderen, Wilhelminadorp, Wolphaartsdijk en Oud-Sabbinge gaan samen met de stad verder als gemeente Goes. De stad breidt in vrijwel alle richtingen uit, vooral richting het oosten en zuiden. Nieuwe wijken en bedrijventerreinen 1970 in De Poel trekken ondernemingen en werknemers aan. De recreatie aan het Veerse Meer en de Oosterschelde biedt mooie kansen voor de gemeente. Het zeebad in de Goese Sas is populair.

2024 - Goes is booming

40.000 inwoners

Op 2 juni 2024 komt Bobbi Pahlad van Tiggelhoven ter wereld. Zij is onze 40.000ste inwoner. De gemeente blijft groeien. Goes is de centrumgemeente van de Bevelanden en speelt ook in de provincie een steeds grotere rol. De gemeente staat hoog op de lijst Beste Binnenstad en staat in de top 10 van Nederlandse gemeenten die zich het snelst economisch ontwikkelen. En het nieuwe, duurzame Bedrijvenpark Deltaweg biedt plaats voor nog meer bedrijven. Goes bruist.