De mobiliteit organiseren
Hoe kom je tegenwoordig van bijvoorbeeld Wolphaartsdijk naar het ziekenhuis in Goes? Waarschijnlijk met de auto. Maar wat als je die niet hebt? In deze editie van het rondetafelgesprek spraken Marco Eestermans, fractievoorzitter PvdA/GroenLinks, Gonneke de Boe, fractievoorzitter Partij voor Goes en Gert Kruitbosch, raadslid voor de VVD over het thema verkeer en mobiliteit.
‘Als je in de stad woont of er eenmaal bent, is mobiliteit niet zo’n groot probleem’, opent Gonneke de Boe het gesprek. ‘Veel is goed aan te lopen of te fietsen. Maar in de dorpen is dat toch een ander verhaal. Als je geen auto hebt en de fiets voor jou geen alternatief is, ben je afhankelijk van het openbaar vervoer om naar de stad of een ander dorp te reizen. En de bus rijdt alleen overdag op bepaalde uren.’
Tijd voor de fiets
Marco Eestermans vindt het tijd om meer aandacht te besteden aan de fiets. ‘De afgelopen jaren is er veel geïnvesteerd in mobiliteit voor de automobilist. Denk aan de nieuwe afrit van de A58, de rotondes en de onderdoorgang van het spoor. De fiets is een duurzaam alternatief voor de auto. In plaats van meer asfalt voor auto’s kun je fietssnelwegen aanleggen zodat fietsers zich veilig, vlot en comfortabel kunnen verplaatsen.’
Samenhang
Gert Kruitbosch erkent dat het lastig is om afhankelijk te zijn van een matig openbaar vervoer. ‘Dat betekent soms dat je een beroep moet doen op anderen. Daarvoor moeten we oplossingen zoeken. Maar ook voor de automobilist zijn nog verbeteringen nodig, denk aan de files die ontstaan door het woonwerk-verkeer. Die tonen aan dat veel samenhangt. Zo is er verband tussen woningnood en de druk op het verkeer. Als er voldoende woningen zijn, kunnen meer mensen ervoor kiezen om in Goes te wonen en hoeven ze niet met de auto vanuit andere gemeenten te reizen.’
Samen rijden
Dat er ’s ochtends en ’s avonds files staan op de toegangs- en uitvalswegen rond Goes is iedereen bekend. ‘Kijk je eens goed naar al die stilstaande auto’s, dan zie je dat er vrijwel altijd maar één persoon inzit’, weet Marco. ‘Als mensen meer samen willen rijden zou dat de files kunnen verkorten en de parkeerdruk in de stad verlichten.’ Hij vertelt over een onderzoek van kennisplatform Crow dat zich richt op oplossingen voor onder meer verkeer en vervoer. ‘70% van de automobilisten is bereid de auto in te leveren als er voldoende alternatieven zijn. Mits die beschikbaar zijn binnen een redelijke afstand en makkelijk te plannen. We zijn nu eenmaal gewend om snel en flexibel te reizen.’
Tweede auto
De nieuwe woonwijk die in Wilhelminadorp-Zuid komt, biedt kansen om in te spelen op duurzame mobiliteit. Marco: ‘Nu is het zo dat bij elke woning ook parkeerplaatsen horen. Als je kiest voor een andere manier van bewegen en dat stimuleert, houd je meer ruimte over voor groen. Veel mensen hebben een tweede auto. De eerste stap zou kunnen zijn dat je die tweede auto vervangt voor een deelauto.’ Gonneke weet dat er in enkele dorpen deelauto’s zijn geplaatst, maar dat niet alle projecten lukten. ‘Wolphaartsdijk had een deelauto, maar volgens mij nu niet meer*. Het zou interessant zijn om te achterhalen waarom dat niet lukt.’
Deelfiets
Gert ziet regelmatig mensen in de stad fietsen op een fiets van de NS. ‘Dat geeft aan dat er behoefte is aan deelfietsen en dat dit systeem werkt. Met een commerciële partij zou je in de hele gemeente hubs kunnen maken waar je een fiets kunt pakken of parkeren. Tussen het gebruik van de auto en van het openbaar vervoer zit immers de fiets.’ In Dalfsen, een gemeente die ongeveer even groot is als Goes, konden inwoners in 2021 een aantal weken een elektrische deelfiets gebruiken toen een belangrijke doorgaande weg was afgesloten. ‘Er lijken dus mogelijkheden te zijn om deelfietsen in te zetten’, vindt Marco. ‘En met een elektrische deelfiets vergroot je de mobiliteit van mensen. Een langere afstand of veel wind is dan minder bezwaarlijk. Ik denk dat we de verschillende manieren van reizen sterker kunnen stimuleren. Dat je niet alleen de auto pakt om van A naar B te gaan, maar een combinatie maakt van de fiets, wandelen en het openbaar vervoer.’
Veiligheid
Met het gesprek over de elektrische fietsen komt meteen ook de veiligheid om de hoek kijken. Er gebeuren nu eenmaal steeds meer ongelukken met deze snellere fietsen. De overheid kan veel veiligheid inbouwen, maar uiteindelijk hebben weggebruikers hun eigen verantwoordelijkheid. Of dat nu fietsers, voetgangers of automobilisten zijn.
Fietsstraten
Het is ook een kwestie van aanpassen, vinden zij. Zo zou je van bepaalde straten fietsstraten kunnen maken. Dan is de auto te gast en past de automobilist zich aan. Dat gebeurt al in verschillende steden. Gert: ‘De auto zit gewoon nog te veel tussen de oren. Het zou bijvoorbeeld goed zijn als mensen nadenken over hoe ze op een meer duurzame manier hun woon-werkverkeer regelen. Tegelijkertijd kan het niet zo zijn dat mensen niet op een afspraak kunnen komen omdat ze geen vervoer hebben. En als het markt is in Goes, om maar wat te noemen, dan moeten inwoners uit de dorpen daar op een eenvoudige manier kunnen komen.’
Anders organiseren
‘Je hebt recht op mobiliteit’, vindt ook Marco. ‘En dat kost de gemeenschap geld, want je kunt dat niet alleen aan de markt overlaten. Maar het kan wel beter georganiseerd worden.’ ‘In sommige dorpen is een kring van vrijwilligers actief die op verzoek mensen vervoeren’, vertelt Gonneke. ‘Zulke initiatieven zijn prachtig, maar niet het definitieve antwoord op mobiliteitsvraagstukken.’ Toch, zo concluderen de gesprekspartners, kunnen dit soort initiatieven die zijn ontstaan vanuit de bevolking en gedragen worden door de inwoners het begin zijn van een andere, meer duurzame manier van verplaatsen.
*Na onderzoek van de redactie blijkt dat er sinds het begin van dit jaar weer een deelauto in Wolphaartsdijk staat.